نوشتاری از مهدی فخیم‌زاده درباره بحث‌های این‌روزهای تهیه‌کنندگان

نوشتاری از مهدی فخیم‌زاده درباره بحث‌های این‌روزهای تهیه‌کنندگان:
«هر ندای وحدتی، وحدت نیست و هر تکثری تفرقه نیست»

تاریخ خبر : 1389/08/21

مهدی فخیم‌زاده پیرامون بحث‌های این روزهای تشکیل، تشکل واحد تهیه‌کنندگان یادداشتی را تحت‌عنوان «وحدت یا تفرقه» منتشر کرده است.

به گزارش بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)،این کارگردان و تهیه‌کننده در این یادداشت آورد است:«مسئله تفرقه و انشعاب درصنف تهیه‌کنندگان چیز جدیدی نیست و دربعداز انقلاب چندین‌بار اتفاق افتاده است.

می‌دانیم که اولین صنفی که در بعد از انقلاب شکل گرفت صنف تهیه‌کنندگان بود که بنام (مجمع تولیدکنندگان فیلم ایران ) تشکیل شد و بنده یکی از بنیان‌گذاران آن بودم. اما هنوز مدتی از تشکیل این صنف نگذشته بود که اولین انشعاب دراواسط دهه 60 اتفاق افتاده ودفاتر پخش و تولید ازمجمع جداشدند و این جدائی و انشعاب و کشمکش مدتها ادامه پیدا کرد وبالاخره با پادرمیانی وفعالیت عده‌ای از جمله خود بنده که بشدت دلمان شور وحدت درصنف تهیه‌کننده را می‌زد به این جدائی سرپوش گذاشته شد و ظاهرا وحدت بوجود آمد ودوباره همه سریک میزنشستیم.

ولی التهاب وتنش ودودستگی همچنان باقی ماندو بالاخره دراواسط دهه هفتاد تنش و التهاب شکل عینی پیدا کرد و به انشعاب وجدائی گروهی از مجمع تولید کنندگان منجر شد و درنهایت همزمان با دولت اصلاحات و با دخالت مرحوم سیف الله داد معاونت سینمائی وقت، صنف فراگیری بنام اتحادیه تهیه‌کنندگان بوجود آمد و ظاهرا همه تولید کنندگان را زیر پوشش خود گرفت،درست همین کاری که درحال حاضر مدیر کل محترم نظارت و ارزشیابی قصد انجام آن را دارد ! ولی برخلاف انتظارآن وحدت بجائی نرسید و تنش تمام نشد و اختلاف منافع واخلاف سلیقه واختلاف در نگاه به سینما ، پیوسته این واحد صنفی را متشنج می‌ساخت وانشعاب بصورت با القوه مدام حضور داشت. ازهمان اولین روزهای تشکیل اتحادیه عده‌ای چون بنده اصولا به آن نپیوستیم ولی راه مناقشه ودرگیری درپیش نگرفتیم و سکوت اختیار کردیم، اما دردرون خود اتحادیه به فاصله کوتاهی درگیری آغاز شد و گروهی ندای مخالفت بلند کردند و از درعناد بر آمدند و رسما اعلام نمودند که ازاین لحظه به بعد هیچ وابستگی با این اتحادیه واهدافش ندارند وآنها که دردرون اتحادیه ماندند عمل آنها را تقبیح کردند و دراعلامیه‌های رسمی به آنها لقب منافق دادند اما انسجام این گروه دوم نیزچندان دوام نیاورد و مدتی بعد دربین خود آنها نیز اختلاف بروزکرد و کار به طومار سازی و جمع کردن امضاء کشید وشب‌نامه‌های آنچنانی منتشر ساختند و ماحصل آن وحدت که زیر لوای صنف فراگیر تهیه‌کنندگان بوجود آمده بودچیزی نبود جز درگیری و دسته‌بندی و توطعه که ترکش‌هایش پیوسته بقیه صنوف بخصوص هیئت مدیره خانه سینما را متاثر می‌ساخت وبالاخره روز موعود فرارسید وانشعاب بار دیگرآغاز شد و چندین گروه از اتحادیه تهیه‌کنندگان جدا شدند.»

فخیم‌زاده در ادامه نوشته است:«اولین گروه تهیه‌کننده کارگردانها بودند که اعلام استقلال کردند. این گروه که درسینمای بعد از انقلاب حق آب وگل دارند، (درسالهای اولیه بعدازانقلاب تهیه‌کننده‌ای وجود نداشت و این کارگردان تهیه‌کننده‌ها بودند که تولید را براه انداختند وحیات دوباره سینمای بعد ازانقلاب راباعث شدند) و به دلیل ماهیتشان یعنی کارگردان بودن جنبه فرهنگی وکیفی فیلم برایشان از الویت برخوردار است ونگاه صرفا اقتصادی را تاب نمی‌اوردند باچنین هدفی تشکل مجمع فیلمسازان را بوجودآوردند. اعضای این مجمع منحصرا ازکارگردانهائی تشکیل شده که خود راساً اقدام به تهیه و تولید آثارشان می‌نمایند و دراین کار از سابقه برخوردارند. گروه دومی که از اتحادیه تهیه‌کنندگان اعلان استقلال کرد کانون تهیه‌کنندگان بود. چگونگی فیلمسازی این گروه با گروه کارگردان تهیه‌کنندگان قرابت بسیار دارد، چراکه ایشان نیز به سینما از نقطه‌نظر فرهنگی واعتباری و اعتقادی می‌نگرند و تنها به جنبه‌های اقتصادی فیلم توجه ندارند. این دوگروه ممکن است فیلمی با کیفیت پائین تولید کنند ولی قصدشان ساختن فیلمی است که برای آنها اعتبار حرفه‌ای بباربیاورد وهمین قصد، ایشان را از دیگران جدا میکند. اماگروه سوم کسانی بودند که در اتحادیه تهیه‌کنندگان باقی ماندند، این گروه نوعا از یک جنس نبودند و ازفیلمسازی یک هدف واحد را دنبال نمی‌کردند چه بسا نگاهشان به سینما با مجمع فیلمسازان و کانون تهیه‌کنندگان قرابت بیشتر داشت، ولی به‌دلائل مختلف همچنان ترجیح دادند که در اتحادیه باقی بمانند. به‌هرحال کشمکش ادامه پیدا کرد واین دوگروه یعنی مجمع فیلمسازان ( کارگردان تهیه‌کنندگان ) وکانون

تهیه‌کنندگان از یک طرف و بقایای اتحادیه رودرروی هم قرارگرفتند و به انتشار عقاید و نظریات خود پرداختند.معترضین معتقد بودند که ازاین به‌بعد صنف تهیه‌کنندگان باید بشکل فدراتیوو از تجمع تشکل‌های مختلف

تهیه‌کنندگی بوجود آید و نمایندگان اتحادیه اصرارداشتن که همه بدرون اتحادیه بازگردند.تلاشها برای مصالحه آغاز شد اما نتیجه بخش نبود واختلافات و جنگ و جدال روزبروزبیشتر شد وبالاخره دردولت نهم با وساطت معاونت سینمائی وقت یعنی آقای جعفری جلوه و بعداز جلسات متعدد با مشارکت هرسه گروه، شورای عالی

تهیه‌کنندگان شکل گرفت که درحقیقت شکل اجرائی درخواست معترضین بود. پنجاه درصد اعضای این شورا از اتحادیه و پنجاه درصد باقی‌ماند ازمجمع فیلمسازان و کانون تهیه‌کنندگان مشترکا تشکیل شده بود.

اما جلسات این شورا نیز پیوسته با تشنج توام بود، چرا که چند نفری از سران اتحادیه این شکل از تجمع را

نمی‌پسندیدند و پیوسته دنبال آن بودند که شورای عالی را ناکارآمد جلوه دهند و زمینه را برای یکپارچکی وبازگشت همه زیر چتری واحد فراهم نمایند (که البته برای اینکار دلائل و انگیزه‌های کافی دارند که فعلا خیال پرداختن به آن ندارم ) همین تلاشها و انگیزه‌ها باعث شد که عده زیادی از اعضای باقی‌مانده اتحادیه باردیگر دست به انشعاب بزنند و از اتحادیه جدا شوند و تشکلی بنام انجمن تهیه‌کنندگان مستقل بوجود آوردند و نمایندگانشان را به شورای عالی بفرستند وبدین ترتیب شورای عالی توانست با اکثریت اعضا همچنان به کارش ادامه دهد و البته بقایای اتحادیه از شورای عالی اعتزال جست و بیرون ماند وتا کنون یعنی 3 سال است که کشمکش مابین اتحادیه و شورای عالی که از تجمع نمایندگان تشکل‌های سه گانه یعنی مجمع فیلمسازان،کانون تهیه‌کنندگان و انجمن تهیه‌کنندگان مستقل تشکیل شده بود، همچنان ادامه دارد.

این مختصری بود از تاریخچه وضع موجود.»

این تهیه‌کننده و کارگردان در ادامه آورده است:«اما حال چه خبراست، آقای سجادپور باپیروی از خط و مشی جناب شمقدری معاونت سینمائی، که از ابتدای دولت دهم با گردانندگان خانه سینما درتعارض واختلاف و درگیری هستند، موقع را مغتنم شمرده ودرلوای کلمه ظاهرا موجه وحدت درصددبرآمده تا یک صنف تهیه‌کنندگی بوجود آورد و بقول خودآقای مدیرکل که در برنامه «هفت» به‌زبان خودش گفته، قصد دارد صنف واحدی ازتهیه‌کنندگان بوجود آورد که از خانه سینما مستقل باشد و امور بقیه صنوف نیز از طریق این صنف حل و فصل گردد(نقل به مضمون ) فاعتبروا یا اولی الابصار، چگونه امور بقیه صنوف ازطریق صنف تهیه‌کنندگان حل و فصل شود؟ اصلا چگونه صنف کارفرمائی تهیه‌کنندگان می‌تواند مشکلات صنوف دستمزد بگیر را حل و فصل کند؟

بنده به اصل وچگونگی و چرائی اختلاف معاونت سینما و خانه سینمای ورودی نمی‌کنم وقضاوتی هم ندارم، اما سئوال بنده ازمسئولین سینمائی وزارت ارشاد و بقیه کسانی که با انگیزه‌های مختلف اعم از ثواب و ناثواب، اعم از موجه و غیر موجه، اعم ازپنهان و آشکار، سنگ وحدت و یکپارچکی وجمع شدن زیر چتر واحد را به‌ سینه می‌زنند اینست که دوستان، مگرقبلاً وحدت ویکپارچگی نبوده است؟ مگر همه تهیه‌کنندگان در اتحادیه زیر چتر واحد قرار نداشته‌اند؟ مگر این اتحادیه یک صنف فراگیر نبوده است، مگر همه این تشکل‌ها ازدل همین اتحادیه بیرون نیامده است؟

جناب مدیر کل چهارنفر را مامور نوشتن پیش‌نویس اساسنامه این تشکل فراگیر جدید نموده است، جل‌الخالق، سئوال اینست مگر اتحادیه تهیه‌کنندگان اساسنامه نداشته است که حال می‌خواهید درد انشعاب را با نوشتن اساسنامه جدید حل کنید؟ آقای سجادپور من سالهای زیادی از عمرم را دربعد از انقلاب صرف راه‌اندازی سینمای جمهوری اسلامی وایجاد واداره تشکل تهیه‌کنندگی نموده‌ام. این سینما ودست اندرکارانش را خوب میشناسم، دربوجود آمدن این انشعاب‌ها وکشمکش های اخیر هم هیچ مداخله‌ای نداشتم، فقط وقتی شورای عالی بوجود آمد، به توصیه آقای جلوه و به اصرار دوستان تهیه‌کننده کارگردان، به‌عنوان یکی از اعضا درشورای‌عالی حضور یافتم وبصورت فردی نه مصاحبه‌ای کردم نه اطلاعیه‌ای صادر نمودم و نه بر طبل مناقشه کوبیدم ودرحال حاضر نیز بابسیاری از بچه‌های اتحادیه دوستی نزدیک دارم.

از نظر شخصی نیز اکنون هیچ منافعی دراین سینما ندارم، چرا که فعلا در تلویزیون به ‌کارمشغولم و تا اطلاع ثانوی خیال فیلمسازی ندارم. پس آنچه می‌گویم نه از سرمنافع است نه ازسرغرض و مرض است بلکه صرفا از سر خیر خواهی است وعلاقه به مصالح این سینما.

عرض بنده اینست، وحدت خوب است، کسی با وحدت مخالفتی ندارد این شکل وحدت است که مورد اختلاف است، سئوال اینست آیا اصولا هر وحدتی خوب است و هر تکثیری زشت ونابجا و ناکارآمد؟آیا در بسیاری از موارد این وحدت در کثرت نیست که راهگشاست؟ ایا تعدد احزاب واختلاف در راهکارها، وحدت درایمان وعمل به قانون اساسی نمونه‌ای ازهمین کثرت در وحدت نیست؟ چرا می‌خواهید آزموده را دوباره بیازمائید؟ این گروه با هم جمع نمی‌شوند و اگربرفرض محال با مداخله و تکلیف و تحکم ودخالت شما زیر یک چتر واحد گرد آیند، ازسر ناچاری است. حکیم فرموده است،خدعه است، ظاهر سازی است، مسلم بدانید بمحض آنکه فرصت یابند، به محض آنکه شمشیر جنابعالی از سرشان برداشته شود دوباره علم طغیان برمی‌افروزند وبه جدال برمی‌خیزند و انشعاب می‌کنند.

آقای سجادپور به ماهیت تهیه‌کنندگان سینما فکر کنید ببینید آنها چه ماهیتی دارند؟آیا جماعتی یکدست و یک پارچه هستنند و به سینما یکسان نگاه می‌کنند؟ درحال حاضر گروهی از تهیه‌کنندگان سینمادار شده‌اند و تهیه‌کنندگی فقط ویترینی است برای آنها،گروهی منافعشان در پخش فیلم است وبه تولید چندان توجهی ندارند. گروهی فقط به سینمای قبل از انقلاب نظردارند و پیوسته درحال کپی کردن فیلمهای قبل از انقلاب هستند وگاهی از فیلمهای خارجی کپی میکنند،گروهی درآتش فیلم وارداتی می‌سوزند و خود را برای وارد کردن فیلم خارجی آماده کرده‌اند و اخیرا درپشت سر مبلغ نامدارشان که به میدان فرستاده بودند وچپ و راست مصاحبه‌ می‌کرد، کف وسوت می‌زدند و هورا می‌کشیدند، گروهی زمانی تهیه‌کننده بوده‌اند واکنون باز نشسته شده‌اند و فقط لقب تهیه‌کننده را یدک می‌کشند و بیاد گذشته‌ها و به‌قصد تقرب به قدرتمندان فعلی سینما درجلسات رای‌گیری شرکت می‌کنند. تهیه‌کننده کارگردان‌ها وسینماگران متعهد و فرهنگی را هم که قبلا گفتم، حال شما چطور می‌خواهید این جمع نامتناجنس را دورهم جمع کنید و زیر یک چتر واحد گرد آورید ؟»

فخیم‌زاده در پایان نقطه‌نظراتش را اینگونه مطرح کرد:«آقای مدیرکل، می‌دانم که این سخن من نزد شما خریداری ندارد، شما مسیری را انتخاب کرده‌اید و اگر بتوانید همان کاری را می‌کنید که نیتش را کرده‌اید. شما وحدت تهیه‌کنندگان را وسیله کرده‌اید تا سنگتان را با هیئت مدیره خانه سینما و مدیرعاملش وابکنید، این چیز پنهانی نیست، خودتان بوضوح در برنامه هفت مکنونات قلبی‌یتان را آشکار ساخته‌اید والبته بنده سخت مشکوکم که ازاین راه به نتیجه دلخواه برسید،چرا که امکان ندارد صنوف سینمائی اختیارشان را بدست تهیه‌کنندگان بسپارند و مصالحشان را از طریق تهیه‌کنندگان پیگیری نمایند.

اماروی سخنم با دوستانی است که اکنون زیر این علم سینه می‌زنند و می‌خواهند ازاین فرصت استفاده کنند وصنف واحدی راپی‌ریزی نمایند.

دوستان از من کهنه تشکیلات‌چی صنفی بشنوید، این کار امکان ندارد. همانطور که در گذشته امکان نداشته، زمانیکه به ظاهر وحدت داشته‌اید وزیر یک نام گرد آمده بودید درهمان زمان یا درحال توطعه و مقدمه چینی تفرقه بوده‌اید یا عملا درحال دودستگی و انشعاب. دوستان،کارآمدی شما درحفظ تشکل‌های موجود و یافتن راهی برای وحدت در رویه وعملکرد است و لاغیر، اگر برفرض محال برموانع فائق شوید وازشمشیر معاونت سینمائی استفاده کنید و اساسنامه‌ای بنویسید و صنفی حکیم فرموده بوجود آورید مطمئن باشید که چندان نمی‌پاید و ازهمان روزهای اول پتانسیل انشعاب و چند دستگی پدیدار می‌شود و دیری نمی‌پاید که عملا باردیگر به انشعاب و تفرقه دچار می‌شوید.

اماآنچه گفتم نه دستور العمل بود ونه توقع، می‌دانم که نه گروهی و نه حتی فردی با این چند جمله بنده از مسیر انتخابی خویش باز نمی‌گردد و راه ونظر مرا در پیش نمی‌گیرد گفتم که ثبت شود، گفتم که بماند، فقط برای ثبت در تاریخ این سینما گفتم، باشد که درآینده یا من بفهمم که آنچه میگفتم غلط بوده ویا آیندگان درک کنند که هر ندای وحدتی وحدت نیست و هر تکثری تفرقه نیست. میتوان نام‌ها ونشانی جدا داشت و درعین حال در مسیر تعالی و تامین منافع جمعی گام برداشت.

ومن الله توفیق »

انتهای پیام